Şüphe Feshi Nedir?

İş sözleşmeleri, temelinde bulunan güven ilişkisi nedeniyle diğer sözleşmelerden ayrılmaktadır. Zira işçi ile işveren arasında, sözleşmede anlaşılan edimlerin yerine getirilmesi taahhüdünün yanı sıra, bir güven ilişkisi de bulunmaktadır. Güven ilişkisinin çökmesi halinde, iş sözleşmelerinin temelden sarsılacağı kuşkusuzdur. İşverenin, birtakım olay ve olgular neticesinde işçiye olan güvenini kaybetmesi ve bu nedenle iş ilişkisinin çekilmez bir hâle gelmesi göz önüne alınarak ‘şüphe feshi’ kavramı ortaya çıkmıştır.

İlk olarak Alman Hukuku’nda karşımıza çıkan ‘şüphe feshi’, 2007 yılında verilmiş bir Yargıtay kararı ile Türk Hukuku’nda uygulama alanı bulmuştur. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 22.10.2007 tarih ve 2007/16878 E. – 2007/30923 sayılı kararında, şüphe feshinin geçerli nedene dayanan fesih olarak kabul edilebileceğine değinmiştir.

“Davalı işveren, davacının geçmişten gelen sabıkası ve özellikle yasadışı örgütle bağlantısı nedeni ile güvenlik önlemi olarak iş sözleşmesini feshetmiştir. Bu fesih Alman Hukukunda ve Alman Federal Mahkemelerinde şüphe feshi olarak adlandırılmaktadır. Böyle bir fesihte, işverenin işçisine karşı duyduğu şüphe, aralarındaki güven ilişkisinin zedelenmesine yol açmaktadır, işverenden katlanması beklenemeyecek bir şüpheden dolayı, işçinin iş ilişkisinin devamı için gerekli olan uygunluğu ortadan kalktığından, güven ilişkisinin sarsılmasına yol açan şüphe, işçinin kişiliğinde bulunan bir sebeptir. Ciddi, önemli ve somut olayların haklı kıldığı şüphe, güven potansiyeline sahip olmaksızın ifa edilemeyecek iş için işçinin uygunluğunu ortadan kaldırdığından, şüphe feshi, işçinin yeterliliğine ilişkin fesih türü olarak gündeme gelecektir. Davacının geçmişte yasadışı örgüt üyesi olması, davacının görev yaptığı bölgede terör olaylarının artması ve demiryolu ulaşımının da hedefte bulunması, davalı işveren açısından iş ilişkisinin devamı için gerekli olan güvenin sarsıldığı, elverişli objektif olay ve vakıalara dayanan güçlü bir şüphenin bulunduğu anlamına gelmektedir. Davacının iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedenle yapıldığı kabul edilmelidir. Davanın reddi yerine yazılı şekilde kabulü hatalıdır.”

Bu karardan hareketle şüphe feshini; işçinin, iş sözleşmesini ağır bir şekilde ihlal ettiği ya da suç işlediği yönünde kuvvetli bir şüphenin bulunması durumunda, işverenin sözleşmeyi geçerli nedenle feshetmesi şeklinde tanımlamak mümkündür.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, işçinin somut bir davranışı bulunmamaktadır. İşveren, işçinin bazı davranışlarda bulunduğuna dair kuvvetli bir şüphe içerisindedir. Yargıtay’ın da belirttiği üzere, yapılan feshin hukuki niteliği açısından haklı nedenle bir fesih bulunmamaktadır. İşçinin -işveren nezdinde oluşturması gereken güvenin eksikliği nedeniyle- yetersizliğinden kaynaklı geçerli fesih vardır.

İşveren tarafından, şüphe feshi yoluna gidilebilmesi için bazı şartların varlığı gerekmektedir.

ŞARTLARI:

1-Objektif Şüphenin Varlığı

İşverenin, işçiye karşı duyduğu şüphenin objektif nitelikte olması gerekir. Yani işçiye duyulan şüphe, somut birtakım olay ve olgulara dayanmalıdır. Ayrıca konu şüphe, iş ilişkisinin devam etmesi için gerekli olan güven ilişkisini temelden sarsacak nitelikte olmalıdır.

2-İşverenin Aydınlatma Yükümlülüğünü Yerine Getirmiş Olması Gerekmektedir

Yapılan şüphe feshinin hukuken geçerli olabilmesi için, feshe dayanak olayların işveren tarafından aydınlatması gerekmektedir. Yani işveren, işçiye karşı duyduğu şüpheye dayanarak sözleşmeyi hemen feshedememektedir.

Bu doğrultuda işveren, somut olayı aydınlatmak için diğer işçilerle görüşmeli, işçiden savunma almalıdır. İşveren, olayı aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmeden yapacağı fesih, dürüstlük kurallarına da aykırı olacaktır.

Son olarak, işçi hakkında halihazırda bir soruşturma ya da kovuşturma yürütülmesi, işverenin şüphe feshine dayanarak sözleşmeyi feshedebilmesi için yeterli değildir. Bilindiği üzere ceza mahkemesince verilen kararlar, hukuk mahkemesini bağlamaz. Ancak, ceza soruşturması veya kovuşturması sırasında (sonucunda beraat kararı verilmiş olsa dahi) elde edilen birtakım delillere dayanarak, işverenin şüphe nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi mümkündür.

Daha Fazla Bilgi ya da Ön Görüşme İçin Tarafımızla İletişime Geçebilirsiniz.